Απειλείται με κατεδάφιση το Ξενία «Τρίτων» της Άνδρου

Αναδημοσιεύουμε ένα σημαντικό άρθρο για τη σωτηρία ενός μνημείου της σύγχρονης ιστορίας μας. Συγχρόνως παρουσιάζουμε και την πρώτη παρουσίαση το 1959 του κτιρίου στο γερμανικό περιοδικό αρχιτεκτονικής BAUMEISTER από τον ίδιο τον Κωνσταντινίδη

Απειλείται με κατεδάφιση το Ξενία «Τρίτων» της Άνδρου
ΔΕΥΤΕΡΑ, 31 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 12:55 artnews.gr

Στο βωμό του λαϊκισμού δεσμεύτηκε να θυσιάσει το κτίριο του ξενοδοχείου «Τρίτων», ο νέος δήμαρχος του νησιού, κ. Γιάννης Γλυνός, με το πρόγραμμά του που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Οκτώβριο. Το Ξενία «Τρίτων» ανεγέρθηκε το έτος 1958. Σχεδιάστηκε και φιλοτεχνήθηκε από τον αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη, ο οποίος έτυχε πανευρωπαϊκής αναγνώρισης για το σπουδαίο αρχιτεκτονικό του έργο. Το συγκεκριμένο κτίριο έχει ήδη χαρακτηρισθεί ως μνημείο σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Εντούτοις ο νέος δήμαρχος Άνδρου φαίνεται να «αγνοεί» αυτό το γεγονός. Προφανώς γι’ αυτό υποσχέθηκε και δεσμεύτηκε για την…εξαφάνισή του, προκειμένου να ικανοποιηθούν ορισμένοι περίοικοι, οι οποίοι στη θέση του προτιμούν δημόσιο πάρκινγκ. Όταν αποπερατώθηκε το Ξενία «Τρίτων» το έτος 1958, οι τετράγωνες επιφάνειες που σχηματίσθηκαν στα δύο οριζόντια τμήματα της πρόσοψης χρωματίστηκαν εναλλάξ με χρώματα της γης. Δημιουργήθηκε έτσι μια οπτική εικόνα ανάλογη του Modrian. Μία κυβιστική μεγαλογραφία ορθώνονταν μπροστά στην παραλία που κοιτούσε προς το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου.
Η αισθητική της τοπικής κοινωνίας δεν μπόρεσε να συμφιλιωθεί μ’ αυτό το πρωτοποριακό έργο. Θεώρησε πως μια τέτοια αισθητική «αίρεση» διαταράσσει την καθιερωμένη παραδοσιακή νησιωτική αρχιτεκτονική. Όμως ο δημιουργός του τοποθέτησε το κτίριο με σεβασμό στον ευρύτερο χώρο, αφού δεν υπερέβη ούτε ως προς τον όγκο ούτε ως προς το ύψος την οικοδομική τάξη του παραδοσιακού οικισμού της χώρας της Άνδρου.
Όταν περί τα μέσα της δεκαετίας του 1970 χρειάστηκε συντήρηση της πρόσοψης, ο ΕΟΤ, προφανώς υπό την επιρροή πιέσεων, επέτρεψε να απαλειφθούν τα γήινα χρώματα και τη θέση τους να πάρουν το λευκό και το μπλε.
Μ’ αυτόν το χρωματικό «ακρωτηριασμό» αναδείχθηκε και η «εχθρότητα» προς τη σύγχρονη αρχιτεκτονική αντίληψη του δημιουργού του.
Θεωρώ ότι πριν «καταπιούν» οι μπουλντόζες του Δήμου Άνδρου, αυτό το εξαιρετικό έργο της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, απαιτείται ισχυρή κινητοποίηση και αντίδραση για τη διάσωσή του και την αποκατάστασή του στην αρχική του μορφή. Μόνο έτσι μπορεί ίσως να αναχαιτισθεί ο λαϊκιστικός παροξυσμός που κυριαρχεί στην ελληνική κοινωνία τα τελευταία 40 έτη.

Αντώνης Μωραΐτης
Ζωγράφος-δημοσιογράφος