Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2011

Ημερολόγιο Ενός Άλλου ή Εικόνες - Μνήμες Βιωμάτων;

Γιώργου Μουλουδάκη, Ημερολόγιο ενός Άλλου [Μέρος Πρώτο]

Χθες το βράδυ, παρακολουθήσαμε μια παράσταση μουσικής και γραπτού λόγου σε ένα μικρό θέατρο στο Βοτανικό που λέγεται Beton 7 – Arts. Από τον Γιώργο Μουλουδάκη, ο γραπτός και ο μουσικός λόγος. Από μια μεστή ομάδα μουσικών η καλή απόδοση και σπουδή πάνω στο έργο.
Έργο ή Έργα; Ημέρες ημερολογίου όπως προβάλλονται ή εικόνες-μνήμες βιωμάτων; Μάλλον το δεύτερο κατά τη γνώμη μου. Ο Γιώργος έχει στο μυαλό του εικόνες. Εικόνες από τη ζωή του , στην Κρήτη, την Αθήνα, τις περιπλανήσεις του. Έχει και ομιχλώδεις εικόνες. Τέτοιες όπου η σκέψη, περνά μαζί με τα βιώματα από ένα κοινό φασματοσκόπιο και παράγει Μουσική και Λόγο. Μη σας ξενίζει που οι Μουσικές του Γιώργου μπορούν άνετα να σταθούν και από μόνες τους. Μην ταραχθείτε που στο τέλος δεν θυμάστε το Λόγο ενώ θα σας μείνει η Μουσική… Και τα δύο είναι μέσα στο παιχνίδι του συνθέτη. Ο Λόγος, η ποίηση που θα δείτε, δεν δουλεύει μόνο απέναντι στον θεατή. Έχει ήδη δουλέψει στην παραγωγή της μουσικής. Έτσι υπάρχει άμεσα όμως και έμμεσα.
Πολιτική ή Τέχνη; Μάλλον πολιτική δια της Τέχνης. Δεν είναι σχήμα λόγου. Μπαίνοντας σε ένα θεατρικό χώρο όπου, απέξω συντελείτε η αποκαθήλωση μεγάλου μέρους της ζωής μας, βρίσκεις από μέσα έναν ποιητή να σε γυρίσει από το χεράκι στα προσωπικά του βιώματα, στις εικόνες που είναι σημαντικές για αυτόν και που σίγουρα σε βοηθούν να ανακτήσεις ανάλογες της μνήμης σου. Εκεί είναι και η πηγή δημιουργίας της πολιτικής. Της άποψης δηλαδή για την ανατροπή του μείζονος και του ελάσσονος στη νέα εποχή που ξεκινά από την (ως πρόφαση) οικονομική ήττα. Και πάει μετά στο υποσυνείδητο, όπου η οικονομική ήττα μεταμορφώνεται σε ήττα της στάσης και του τρόπου ζωής. Ο Μουλουδάκης προτείνει και έχει άποψη. Οι εικόνες της ζωής μας είναι εκεί και πρέπει να τις ξαναδιαβάσουμε. Πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε, να τις αξιολογήσουμε και να τους δώσουμε, τέλος, μια θέση στην νέα μας έναρξη. Ο τρόπος αυτός, θα μας κάνει σίγουρα πλουσιότερους, δυνατότερους, πιο έτοιμους για την ανατροπή.
Ο Μουλουδάκης ενέπνευσε όλη την ομάδα και κατάφερε το αποτέλεσμα να είναι ολοκληρωμένο. Το στήσιμο της οθόνης και τα γραφικά, δεν ανταποκρίνονται, κατά τη γνώμη μου, στις ανάγκες της παρουσίασης του λόγου και της μουσικής. Η επιλογή της εισόδου, της διάρκειας προβολής και της εξόδου του γραπτού κειμένου από την οθόνη είναι σε ένα ρυθμό που να σου λείπουν οι λέξεις μετά από λίγο. Ο Μουλουδάκης φοβάται μην και οικειοποιηθεί ο ακροατής τις λέξεις. Κακώς. Ως ένα βαθμό. Γιατί στο τέλος ο ακροατής φεύγει με τη μουσική… Τις λέξεις τις έχει αφήσει πίσω.
Συντελεστές:
Γιώργος Μουλουδάκης - κείμενα, μουσική, σχεδιασμός, κλασική και midi κιθάρα
Χάρης Κανελλίδης - midi κιθάρα
Μιχάλης Σουλάκης - ηλ. μπάσο
Γιάννης Λελούδας -τύμπανα φυσικά και midi
Studio 19 - προβολές κειμένων, βίντεο και ηχητική προβολή
Παραστάσεις:
Δευτέρα 5, 12 & 19 Δεκεμβρίου 2011, Ώρα: 21:30
Τηλ. Κρατήσεων: 210-7512625

Τετάρτη 9 Νοεμβρίου 2011

Τμήμα του επιστύλιου της Δεξαμενής του Αδριανού βρίσκεται απαξιωμένο μέσα στον Εθνικό Κήπο.


Το τμήμα αυτό του επιστυλίου της Δεξαμενής του Αδριανού, βρισκόταν μέχρι το 1835 ως υπέρθυρο της Μεσογείτικης Πόρτας του τοίχου του Χασεκή που βρισκόταν τοπογραφικά στην αρχή της σημερινής Οδού Αμαλίας. Σήμερα βρίσκεται κυριολεκτικά πεταμένο μέσα στον Εθνικό Κήπο, σε ένα σημείο όπου σώζονται τα ερείπια άλλου ρωμαϊκού μικρού οικοδομήματος χωρίς βεβαίως να έχει καμία σχέση με αυτά...

Η Μεσογείτικη Πόρτα ή Μσόγια Καπουσί του τοίχου του Χασεκή με το Ρωμαϊκό επιστύλιο...








το ίδιο θραύσμα το 1755 σε αναπαράσταση στο αρχιτεκτόνημα που βρισκόταν στην αρχική του θέση...
Το αρχιτεκτονικό αυτό μέλος ανήκει στην Ιστορία αυτής της πόλης, Υπάρχει στην εικονογράφηση της ιστορίας της για πολλούς αιώνες και του πρέπει καλύτερη τύχη...
Ανήκει σε ένα Ρωμαϊκό μνημείο, ήταν στη θέση του μέχρι τον 17ο αιώνα, μετά χρησίμευσε στην περιτοίχισης της ύστερης οθωμανικής περιόδου της πόλης, το ίδιο το ρωμαϊκό μνημείο χρησίμευσε πάλι για την ύδρευση της πόλης μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα ενώ αυτό το απομονωμένο τμήμα βρίσκεται από τον 19ο αιώνα πεταμένο σε μια άσχετη θέση μέσα στον Βασιλικό ή Εθνικό Κήπο. Ε κάποιος κάτι πρέπει να κάνει...

Τμήμα του επιστύλιου από το Αδριάνειο Υδραγωγείο βρίσκεται πεταμένο μέσα στον Εθνικό Κήπο.

Παρασκευή 4 Νοεμβρίου 2011

Ανθρώπινα σώματα σε διαρκή κίνηση


της Χριστίνας Σανούδου, από την Καθημερινή 04/11/2011

ΠΡΟΣΩΠΑ. Την ημέρα, ο Χάρης Σαββίδης είναι ένας επιτυχημένος αρχιτέκτονας, αφοσιωμένος στις απαιτήσεις και τις δημιουργικές ευκαιρίες του επαγγέλματος. Τα βράδια, όταν και οι τελευταίοι συνεργάτες του εγκαταλείπουν το γραφείο, παραμένει μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή του, τραβώντας ίσιες και τεθλασμένες γραμμές - μόνο που, αντί για κτίρια, σκιαγραφεί ανθρώπινες φιγούρες. Χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα σχεδίασης autocad, επεξεργάζεται φωτογραφίες ανθρώπων σε κίνηση, ιχνηλατώντας τα περιγράμματα των απεικονιζόμενων μορφών. Στη συνέχεια, τα σχέδια τυπώνονται και επικολλούνται σε μεγάλα κομμάτια πλεξιγκλάς, δημιουργώντας πρωτότυπα έργα τέχνης.
Η πρώτη σειρά συνθέσεων του ευφάνταστου αρχιτέκτονα, καλλιτέχνη και συλλέκτη απεικόνιζε σώματα χορευτών σε κίνηση και παρουσιάστηκε τον Σεπτέμβριο στην γκαλερί Καπλανών 5, υπό τον τίτλο «Χορός και Ψυχή - Οι μονοκοντυλιές του autocad», ενώ χρησιμοποιήθηκε και για την εικονογράφηση του βιβλίου του Paul Valery «Χορός και Τέχνη» (εκδόσεις «Διάττων»). Το επόμενο θα αποτελείται από επεξεργασμένες φωτογραφίες παιδιών - άλλωστε, ο ίδιος έχει τρία.
Οι καλλιτεχνικές αναζητήσεις του Χάρη Σαββίδη ξεκινούν από τα νεανικά του χρόνια, και μέχρι σήμερα έχει ασχοληθεί με τη φωτογραφία, τη ζωγραφική και τη χαρακτική. Τη δεκαετία του ’90 σπουδάζει αρχιτεκτονική στο Παρίσι, ενώ παράλληλα εργάζεται ως φωτογράφος, απαθανατίζοντας παραστάσεις του μπαλέτου Maurice Bejart και άλλων σχημάτων. Πριν από λίγα χρόνια άρχισε να ψηφιοποιεί αυτές τις εικόνες, αναλύοντάς τες σε γραμμές με ειδικά προγράμματα. Υστερα, αφαιρεί γραμμές με γνώμονα το αισθητικό αποτέλεσμα, παίζοντας με το φως και τις σκιές, αλλά χωρίς να διαχωρίζει εμφανώς τους χορευτές από τα ρούχα τους. Η επιλογή του κόκκινου και μπλε χρώματος για την απεικόνιση του πάνω και κάτω μέρους των σωμάτων έγινε επίσης με αισθητικά κριτήρια, εμπεριέχει όμως και αναφορές στο εργασιακό περιβάλλον του δημιουργού. «Δοκίμασα διάφορα χρώματα, όμως τα άλλα δεν μου ταίριαζαν», αναφέρει. «Ισως επηρεάστηκα από το δίκτυο κόκκινων και μπλε καλωδίων, που έχουμε στο γραφείο». Το συγκεκριμένο κτίριο έχει λειτουργήσει ως χώρος έμπνευσης και στο παρελθόν, αφού υπήρξε εργαστήριο του ζωγράφου Νέστορα Παπανικολόπουλου και εργαστήριο του χαράκτη Τάσσου.

Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2011

ΤΟ ΠΑΛΑΙΟ ΑΛΛΑ ΠΑΝΤΑ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΛΥΜΠΙΑΣ


Θέλω να γράψω αυτό το άρθρο από τότε που σημαιοστολιστήκαμε και υποδεχτήκαμε με ενθουσιασμό και εθνική υπερηφάνεια, όλοι μαζί το νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Ο λόγος, μα πως η Ελλάδα έχει και άλλα πολύ σπουδαία μουσεία, τα οποία, πέραν των εξαιρετικών συλλογών τους έχουν και πολύ σπουδαία αρχιτεκτονική αξία. Ένα από αυτά, σπουδαίο κτίριο αλλά και η σπουδαιότερη συλλογή γλυπτών της κλασσικής αρχαιότητας είναι το Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας.

Στο Μουσείο αυτό, όπως και στον αρχαιολογικό χώρο γυρίζω συχνά, είτε για λόγους προσωπικής ευχαρίστησης, είτε για να το δείξω σε φίλους και γνωστούς που μας επισκέπτονται από την Ευρώπη όπου μπορώ σύντομα να τους ξεναγήσω σε ένα τόπο όπου μπορούν να αντιληφθούν άμεσα την ενότητα της αρχαίας τέχνης από την αρχαϊκή εποχή έως τη ρωμαϊκή κατάκτηση.

H συλλογή του μουσείου είναι μοναδική. Τα γλυπτά του Φειδία, ουσιαστικά τα μοναδικά αετώματα του Ναού του Δία είναι σε άριστη κατάσταση και πολύ διδακτικά, η σύνθεσή τους σου επιτρέπει να αφομοιώσεις εύκολα τη σχέση γλυπτών και μνημείου, κάτι που δυστυχώς δεν είναι τόσο άμεσο στο νέο μουσείο της Ακρόπολης (λόγω μεγέθους, απόστασης και κατακερματισμού των γλυπτών).
Ο Ερμής του Πραξιτέλη και η Νίκη του Παιωνίου είναι μοναδικής σπουδαιότητας γλυπτά. Παρόλη την διαμάχη των αρχαιολόγων για τη γνησιότητα ή όχι του έργου του Πραξιτέλη κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει αμφισβητήσει την καλλιτεχνική του μοναδικότητα. Το σύνολο: μια μικρή σχετικά συλλογή αλλά όπου το κάθε τι έχει διακριτή σημασία. Αρχαϊκά, Κλασσικά, Ελληνιστικά, Ρωμαϊκά ευρήματα διαμορφώνουν μια πλήρη διήγηση του αρχαίου κόσμου.

Το κτίριο του Μουσείο είναι εξίσου μοναδικό. Πρόκειται για ένα μνημείο της σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Σχεδιάστηκε για να στεγάσει τη συγκεκριμένη συλλογή και τα κατάφερε με τον καλύτερο τρόπο. Ο δημιουργός του, ο Πάτροκλος Καραντινός, από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους του μοντέρνου κινήματος στην Ελλάδα, θέλησε να χτίσει το μουσείο του γύρω από τη συλλογή λες και αυτή θα στέγαζε το κτίριο… την κάθε αίθουσα. Οι αίθουσες παίρνουν σχήμα από τα γλυπτά… Το φως διέρχεται αποκλειστικά για να φωτίσει συγκεκριμένα σημεία. Και τέλος η απλότητα των υλικών και η απουσία διακόσμησης οριοθετούν τη σχέση επισκέπτη και εκθεμάτων: Άμεση και ξεκούραστη.
Οι φωτογραφίες που σας παρουσιάζω τραβήχτηκαν σε μια επίσκεψη το 2007, μια μέρα πριν την μεγάλη καταστροφή από φωτιά του Ιερού Χώρου. Δεν είναι οι πιο σπουδαίες αλλά αποδεικνύουν όσα παραπάνω σας ανέφερα. Με μια παρότρυνση. Να πάτε να το επισκεφθείτε και μόνοι σας.

περισσότερες φωτογραφίες στη διεύθυνση:
https://picasaweb.google.com/116551247728652564519/2007
Χάρης Σαββίδης, αρχιτέκτων d.p.l.g.

Τρίτη 19 Ιουλίου 2011

Η περιπέτεια της τεθλασμένης γραμμής

(… Γιατί η παραγωγή συναισθημάτων είναι το μόνο πραγματικό άθλημα που όταν γίνει άθλος έρχεται η κάθαρση…)
Η παρουσίαση της δουλειάς αυτής που ολοκληρώθηκε τα δύο τελευταία χρόνια, έχει ως στόχο να ανιχνεύσει τη στιγμιαία σύλληψη του ανθρώπινου σώματος εν κινήσει και την αναπαράστασή της με γραμμές.
Αναλύονται με γραμμές οι εικόνες;
Κατά τη γνώμη μου όχι. Οι εικόνες είναι αυτό που προσλαμβάνει διαρκώς το οπτικό νεύρο. Παρόλο που ποτέ δε σταματά, συνεχώς εκλαμβάνει νέες εικόνες, μετά, ανά διαστήματα τις συνθέτει. Τις αφομοιώνει και δημιουργεί sequences. Εκεί πάνω, τις αποτυπώνει.
Οι γραμμές που θα δείτε, προέρχονται από μια διαδικασία σύνθεσης εναλλασσόμενη με μια διαδικασία αφαίρεσης: Σύνθεση ως εικόνα, που από μόνη της έχει χαρακτηριστικά γνωρίσματα… Μετά όμως αφαίρεση. Από την εικόνα, με τα σχήματα, τα χρώματα και τον όγκο, προς τη απλή – άνευ πάχους - γραμμή, τις δύο διαστάσεις, την αφαίρεση κάθε εξάρτησης από τις τρεις διαστάσεις, το υλικό, τον όγκο, το πλήρες γενικά.
Ο Χάρης Σαββίδης είναι αρχιτέκτονας. Από πολύ μικρός ασχολήθηκε με διάφορες εκδοχές της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Η μουσική ως έναρξη διεργασιών σημαδεύει ακόμα τη ζωή του. Και ύστερα η φωτογραφία, μέσο αποτύπωσης που χρησιμοποιεί από 7 χρονών σχεδόν καθημερινά. Ακολούθησε η αρχιτεκτονική με το γραμμικό σχέδιο, τα όργανα, τα εξαρτήματα, τα computer. Ο σκοτεινός θάλαμος υπήρξε μια αλλιώτικη διεργασία, μια τέχνη από μόνος του. Η ζωγραφική ως ένα μέσο αποτύπωσης αισθήσεων. Μετά η χαρακτική ως ένας σκοτεινός θάλαμος της ζωγραφικής. Και τώρα οι μονοκονδυλιές του autocad. Όλα λειτούργησαν και έχουν αξία ως μέσο αποτύπωσης της αίσθησης της στιγμής, της sequences που άφησε ένα στίγμα.

Χορός και Ψυχή
Η παραπάνω σειρά αποδίδει στιγμιότυπα χορού. Προέρχονται από αντίστοιχες προσωπικές μου φωτογραφίες παράστασης των μπαλέτων του 20ου αιώνα του Maurice Bejart, στο Παρίσι (το 1995) καθώς και άλλων πρωτοπόρων σχημάτων από την Ευρώπη και την Αμερική. Όμως ο χορός είναι η αφορμή και τα εν λόγω σχέδια ασχολούνται περισσότερο με το ανθρώπινο σώμα και την κίνηση.
Οι φωτογραφίες αυτές, αφού ψηφιοποιήθηκαν, αναλύθηκαν σε γραμμές-διανύσματα τα οποία επανασχεδιάστηκαν, μεταβλήθηκαν και οριστικοποιήθηκαν μέσω του αρχιτεκτονικού λογισμικού autocad. Από αυτό το πρόγραμμα προέκυψαν τα γραμμικά σχέδια τα οποία παρουσιάζονται εδώ. Πρόκειται για μία μέθοδο cad (computer-aided design) με το συγκεκριμένο λογισμικό που δεν γνωρίζουμε να έχει χρησιμοποιηθεί από άλλους εικαστικούς καλλιτέχνες.
Η ανθρώπινη φιγούρα, χάρη στην απαλοιφή φόντου, χρωμάτων, υλικών και οποιουδήποτε άλλου εξωτερικού γνωρίσματος, εμφανίζεται στην πιο απλή της μορφή δίνοντας έτσι έμφαση μόνο σε αυτό που χαρακτηρίζει το συγκεκριμένο κάθε φορά instantané. Τα σώματα παρουσιάζονται απαλλαγμένα (κατά το δυνατό) από οποιαδήποτε ξένα στοιχεία. Το μόνο που μετρά είναι η δυναμική τους στάση και η αποτύπωση μιας στιγμής κίνησης.
Τα στιγμιότυπα αυτά αποδόθηκαν με μια νέα τεχνική επικόλλησης σχεδίων κομμένων σε ταινία επάνω σε πλεξιγκλάς καθώς και σε έντυπη μορφή βιβλίου – λευκώματος, σε κείμενο του Paul Valery και μετάφραση της Μελισσάνθης με επιμέλεια των εκδόσεων Διάττων και τη φροντίδα του Νίκου Βοζίκη.

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2011

Για μια πόλη, το 1988




I Πάτρα

Τι να σου δώσω απ’ την Ελλάδα;

ένα κλαδάκι μιας ελιάς

ή ένα ματωμένο χέρι μιας τριανταφυλλιάς;

Τι να σου χαρίσω από τον κόσμο;

ένα μαντήλι αλμυρό

ή ένα φως μέσα στη νύχτα που ο

Ποιητής έχει φωτίσει;

Τι να σου χαρίσω από μένα;

μια φέτα ήλιο των χεριών μου

ή μια πικρία μέσα από το μάτια σου;



ΙΙ Πόλη

Κι αν τα φώτα της σκάλας

χάραξαν οδό μέσα στην έρημο,

κι αν η πύλη της Πόλης

δε σε οδήγησε

εκεί που ήθελες

θυμήσου τις νύχτες και τη

θάλασσα

θυμήσου το φεγγάρι και τα φώτα

και μην αφήσεις την αντίπερα όχθη

να κατακλύσει το μυαλό σου

σαν κάτι άπιαστο

που σ’ άφησε



ΙΙΙ Το Ωδείο

Κι αν το ωδείο στέκει σαν ναυάγιο

πάνω σε κόσμους και σε τόπους άλλους

δεν έχεις τίποτε άλλο να αισθανθείς

όλη σου η ποίηση

όλη σου η τόλμη

στάθηκαν εκεί

που αρχίζουν άψητα τα τούβλα

και

τα ψημένα πρόσωπα της μοναξιάς σου

Δεν το επεδίωξες

Έτσι σου ήρθε

Το Θέλησες

κι έτσι σου έμεινε

ανάμνηση



IV Η Θάλασσα και η Νύχτα

Κι αν έχεις δει

δειλά – δειλά

να ξεπροβάλει

μέσα στη νύχτα η Ναύπακτος

Κι αν έχεις λησμονήσει,

μέσα στη νύχτα να δεις τον ίσκιο σου

δεν έχεις τίποτα να δεις ακόμα

όλη σου η όραση ναυάγησε

εκεί

που τα φώτα της πόλης

έδειξαν σημείο

μέσα στη θάλασσα



V Αδυναμία

Τι να σου προσφέρω

άρα

από μια έρημο

Τι να σου προσφέρω

από ένα σύνολο

κι είναι το ένα

πιο μεγάλο από τ’ άλλο

κι είναι το άλλο

πιο αγνό από το πρώτο



σήμερα, για τη μέρα της ποίησης, ξεθάβω ποιήματα... δικά μου όμως!

Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου 2011

Απειλείται με κατεδάφιση το Ξενία «Τρίτων» της Άνδρου



Αναδημοσιεύουμε ένα σημαντικό άρθρο για τη σωτηρία ενός μνημείου της σύγχρονης ιστορίας μας. Συγχρόνως παρουσιάζουμε και την πρώτη παρουσίαση το 1959 του κτιρίου στο γερμανικό περιοδικό αρχιτεκτονικής BAUMEISTER από τον ίδιο τον Κωνσταντινίδη
Στο βωμό του λαϊκισμού δεσμεύτηκε να θυσιάσει το κτίριο του ξενοδοχείου «Τρίτων», ο νέος δήμαρχος του νησιού, κ. Γιάννης Γλυνός, με το πρόγραμμά του που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Οκτώβριο. Το Ξενία «Τρίτων» ανεγέρθηκε το έτος 1958. Σχεδιάστηκε και φιλοτεχνήθηκε από τον αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη, ο οποίος έτυχε πανευρωπαϊκής αναγνώρισης για το σπουδαίο αρχιτεκτονικό του έργο. Το συγκεκριμένο κτίριο έχει ήδη χαρακτηρισθεί ως μνημείο σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Εντούτοις ο νέος δήμαρχος Άνδρου φαίνεται να «αγνοεί» αυτό το γεγονός. Προφανώς γι’ αυτό υποσχέθηκε και δεσμεύτηκε για την…εξαφάνισή του, προκειμένου να ικανοποιηθούν ορισμένοι περίοικοι, οι οποίοι στη θέση του προτιμούν δημόσιο πάρκινγκ. Όταν αποπερατώθηκε το Ξενία «Τρίτων» το έτος 1958, οι τετράγωνες επιφάνειες που σχηματίσθηκαν στα δύο οριζόντια τμήματα της πρόσοψης χρωματίστηκαν εναλλάξ με χρώματα της γης. Δημιουργήθηκε έτσι μια οπτική εικόνα ανάλογη του Modrian. Μία κυβιστική μεγαλογραφία ορθώνονταν μπροστά στην παραλία που κοιτούσε προς το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου.
Η αισθητική της τοπικής κοινωνίας δεν μπόρεσε να συμφιλιωθεί μ’ αυτό το πρωτοποριακό έργο. Θεώρησε πως μια τέτοια αισθητική «αίρεση» διαταράσσει την καθιερωμένη παραδοσιακή νησιωτική αρχιτεκτονική. Όμως ο δημιουργός του τοποθέτησε το κτίριο με σεβασμό στον ευρύτερο χώρο, αφού δεν υπερέβη ούτε ως προς τον όγκο ούτε ως προς το ύψος την οικοδομική τάξη του παραδοσιακού οικισμού της χώρας της Άνδρου.
Όταν περί τα μέσα της δεκαετίας του 1970 χρειάστηκε συντήρηση της πρόσοψης, ο ΕΟΤ, προφανώς υπό την επιρροή πιέσεων, επέτρεψε να απαλειφθούν τα γήινα χρώματα και τη θέση τους να πάρουν το λευκό και το μπλε.
Μ’ αυτόν το χρωματικό «ακρωτηριασμό» αναδείχθηκε και η «εχθρότητα» προς τη σύγχρονη αρχιτεκτονική αντίληψη του δημιουργού του.
Θεωρώ ότι πριν «καταπιούν» οι μπουλντόζες του Δήμου Άνδρου, αυτό το εξαιρετικό έργο της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, απαιτείται ισχυρή κινητοποίηση και αντίδραση για τη διάσωσή του και την αποκατάστασή του στην αρχική του μορφή. Μόνο έτσι μπορεί ίσως να αναχαιτισθεί ο λαϊκιστικός παροξυσμός που κυριαρχεί στην ελληνική κοινωνία τα τελευταία 40 έτη.

Αντώνης Μωραΐτης
Ζωγράφος-δημοσιογράφος

Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου 2011

Γύρω από το νεκροταφεία του Καΐρου. Κάτι λίγο από μια συναρπαστική πρωτεύουσα!

Η πόλη του Καΐρου είναι η πιο συναρπαστική πρωτεύουσα της ευρύτερης περιοχής μας.
Σας δείχνω μερικές εικόνες από περιπλανήσεις μου εκεί κάτω και εσείς δοκιμάστε τις αισθήσεις σας. Η Πόλη αυτή ζει χίλιες ζωές. Μέσα στην ανέχεια που θα βιαστείτε να εντοπίσετε, υπάρχει πολύ ένταση και πολύ ενέργεια. Στη δική μας μη δυστυχία και μη ανέχεια, έχει λείψει κάθε είδος από αυτές...
Η ζωή βρίσκεται παντού γύρω. Τα μνημεία, δεν είναι μεμονωμένες εικόνες σε στυλ αθηναϊκού λόφου... Βρίσκονται μέσα στη ζωή.
Το ύπαιθρο και το κτισμένο, είναι μαζί. Η ζωή εκτυλίσσεται παντού χωρίς όρια. Ιδιωτικός και δημόσιος χώρος αυτοαναιρούνται.. Ο δρόμος μετατρέπεται εύκολα σε εμπορικό κατάστημα, κέντρο διασκέδασης, καφενείο, γκαράζ αυτοκινήτων ή κρεοπωλείο. Τα πάντα προκειμένου να εξυπηρετήσουν τη καθημερινότητα. Αν έπαιρνε κανείς την καθημερινότητα αυτή και προσπαθούσε να την οριοθετήσει σε πλαίσια δυτικής πολιτείας, τότε οι άνθρωποι μοιραία θα γίνονταν αμέσως πάμφτωχοι.
Τα παιδιά παίζουν, βολτάρουν, φορούν τις ποδιές τους - αν δεν έχουν άλλα ρούχα - και είναι πάντα χαμογελαστά!
Μικροπωλητής μπορεί να γίνεις εύκολα, αγοράζοντας και πουλώντας στο παρακάτω στενό το προϊόν ενός άλλου.
Τα περίφημα νεκροταφεία μέσα στα οποία χουν ζωντανοί είναι τεράστιες συνοικίες με ένα μέσο όρο ηλικίας που στη χώρα μας θα ζήλευε ο κάθε δήμος. Μένουν μέσα άνθρωποι όλων των τάξεων μέχρι ένα επίπεδο. Δεν είναι όλοι πάμφτωχοι! Και μένουν μέσα σε κτίρια όπου ο ένας τοίχος μπορεί να είναι του 17ου αιώνα και ο άλλος πρόσφατος...

Τα οικοδομικά υλικά, είναι ίδια με αυτά της Ελλάδας του '50. Με αυτά οι άνθρωποι χτίζουν χωρίς να απασχολούνται από καινοφανείς ανησυχίες περί αισθητικής ή με το τι μοιάζει, πως εντάσσεται στο δομημένο περιβάλλον και άλλες παρόμοιες περιπέτειες της πλήξης μας... Εκεί η κατασκευή είναι αναγκαιότητα. Η εξασφάλιση του φαγητού της μέρας, του νερού, των κουρελιών με τα οποία πολλές φορές ντύνονται οι ζωντανοί, είναι όλα αναγκαιότητες...

Και να και το ιερατικό σχολείο, μέσα στο τζαμί... Σας πειράζει που είναι εκκλησιαστικό και όχι κυβερνητικό; Εμένα μου φτάνει το ότι υπάρχει...

Και το χρώμα... Όσο πιο έντονο τόσο πιο χρωματιστή και η καθημερινότητα.
Έχω ταξιδέψει σε αυτή την Πόλη πολλές φορές, έχω περιπλανηθεί ατελείωτες ώρες μέσα στα στενά σοκάκια της χωρίς ποτέ να φτάσω στα όρια της. Δεν έχω πάρει από καμιά άλλη πόλη τόσο θάρρος και αυτοπεποίθηση, όσο αυτά που κέρδισα μέσα σε αυτά τα στενά, δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους. Να είναι καλά. Τους ευγνωμονώ!

Πέμπτη 20 Ιανουαρίου 2011

Ο Δημήτρης Πικιώνης διδάσκει ακόμα

Όλο το διδακτορικό του Δοξιάδη επί του πλακόστρωτου. Πιστεύω πως οι ώρες που περνούσε ο Πικιώνης να συνδιάζει πέτρες πάνω στα καλντρίμια, ήταν από το σθένος με το οποίο υποστήριζε τις θεωρίες του Δοξιάδη για την αρχαία πολεοδομία και την οργάνωση των αρχιτεκτονικών συνόλων... Και εμένα ως φοιτητή πολύ με συνάρπαζαν τέτοιες ιδέες. Άλλωστε όταν έφυγα για το Παρίσι, ο καθηγητής μου στο σχέδιο Ζαχαράκης μου είχε προτείνει -και ήταν το πρώτο βιβλίο που αγόρασα στα γαλλικα- να διαβάσω τη χρυσή τομή του Ματίλα Γκίκα.
Το σπουδαίο με αυτά τα σχέδια - πλακόστρωτα των Klee - Πικιώνη είναι πως όλες οι πέτρες ήταν από την ανακύκλωση οικοδομικών υλικών της εποχής. Οι κατεδαφίσεις νεοκλασσικών ποτέ δεν βρήκαν από τότε καλύτερο αποδέκτη από τον Πικιώνη!

Αυτό που τώρα ξεχνάμε είναι πως ο Πικιώνης διαμόρφωσε και το περιβάλλον. Δεν είμαι σίγουρος ότι το σεβάστηκε όσο το λέμε σήμερα και το ξαναλέμε. Νομίζω πως απλά ήταν σίγουρος για αυτό που συνέθετε.

Οι εικόνες είναι τραβηγμένες από εμένα τον ίδιο, τέλη του 8ο, αρχές του 9ο, με μια
Canon NF-1 με την οποία κέρδιζα κάποια έξτρα χρήματα στο Παρίσι όπου σπούδαζα.

Μόλις είχε κυκλοφορήσει το βιβλίο της ΑΑ για τον Πικιώνη και όλοι οι καθηγητές της σχολής ζητούσαν να μάθουν για αυτόν. Έτσι φωτογράφιζα, τραβούσα slides και βεβαίως τύπωνα ασπρόμαυρες φωτογραφίες στη σχολή όπου όλα ήταν δωρεάν...